زلزله در صنعت تراشه: OpenAI با قراردادهای عظیم AMD و Broadcom، عصر جدیدی را در هوش مصنوعی آغاز می‌کند

دنیای فناوری در هفته گذشته شاهد اعلامیه‌هایی بود که می‌تواند نقشه راه آینده هوش مصنوعی را کاملاً بازنویسی کند. شرکت OpenAI، خالق مدل‌های انقلابی مانند ChatGPT و Sora، با دو حرکت استراتژیک و موازی، رسماً اعلام کرد که قصد دارد از یک مصرف‌کننده صِرف تراشه‌های گران‌قیمت، به یکی از طراحان و بازیگران اصلی این حوزه تبدیل شود. این شرکت با همکاری Broadcom، AMD، و گروه ARM/SoftBank، در حال ساختن یک امپراتوری سخت‌افزاری اختصاصی برای تأمین نیازهای سیری‌ناپذیر پردازشی خود است.

این تحولات، زنگ خطری جدی برای انویدیا (Nvidia) محسوب می‌شود که تاکنون حاکم بلامنازع بازار پردازنده‌های گرافیکی (GPU) برای هوش مصنوعی بوده است.

بخش اول: خداحافظی تدریجی با انویدیا؟ همکاری OpenAI و Broadcom

مهم‌ترین بخش این پازل، همکاری رسمی OpenAI با کمپانی Broadcom برای تولید نخستین سری تراشه‌های هوش مصنوعی (AI chips) اختصاصی OpenAI است.

جزئیات کلیدی این همکاری:

• طراحی در برابر ساخت: OpenAI مسئولیت کامل طراحی و معماری این تراشه‌های سفارشی را بر عهده دارد. این بدان معناست که تراشه‌ها دقیقاً برای نیازهای مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) و مدل‌های تصویری مانند Sora بهینه خواهند شد.

• تولید توسط Broadcom: شرکت Broadcom، که تخصص بالایی در ساخت نیمه‌هادی‌های سفارشی (ASICs) دارد، وظیفه ساخت و استقرار انبوه این تراشه‌ها را از نیمه دوم سال ۲۰۲۶ آغاز خواهد کرد.

• هدف‌گذاری عظیم: هدف اولیه این مشارکت، تأمین «۱۰ گیگاوات» قدرت پردازشی است. این عدد، که به احتمال زیاد به میزان مصرف انرژی دیتاسنترهای جدید اشاره دارد، نشان‌دهنده مقیاس باورنکردنی این پروژه است. (برای مقایسه، این میزان انرژی می‌تواند برق میلیون‌ها خانه را تأمین کند).

این حرکت، تلاشی مستقیم برای کاهش وابستگی استراتژیک و مالی به تراشه‌های گران‌قیمت انویدیا است که در حال حاضر گلوگاه اصلی توسعه AI در جهان محسوب می‌شوند.

تکمیل پازل با ARM و SoftBank

همزمان با اعلام همکاری با Broadcom، شرکت OpenAI تأیید کرد که وارد همکاری جدیدی با ARM و گروه ژاپنی SoftBank شده است. هدف این اتحاد سه‌گانه، تولید نسل جدیدی از CPUهای (پردازنده‌های مرکزی) کم‌مصرف، مبتنی بر معماری ARM، برای مراکز داده هوش مصنوعی OpenAI است.

در حالی که تراشه‌های Broadcom (و AMD) وظیفه پردازش‌های سنگین AI را بر عهده دارند، این CPUهای کم‌مصرف ARM نقش حیاتی در مدیریت داده‌ها، شبکه‌بندی و اجرای بهینه فرآیندها با کمترین مصرف انرژی خواهند داشت.

بخش دوم: قرارداد ۱۰۰ میلیارد دلاری با AMD؛ ابرقدرت جدید در راه است

اگر همکاری با Broadcom یک حرکت استراتژیک برای آینده بود، قرارداد با AMD یک سرمایه‌گذاری هنگفت برای زمان حال و آینده نزدیک است. OpenAI قراردادی به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار با AMD امضا کرده تا یک زیرساخت ابری غول‌پیکر «۶ گیگاواتی» راه‌اندازی کند.

نکات برجسته این قرارداد:

• قلب تپنده (MI450): این زیرساخت عظیم، تماماً مبتنی بر پردازنده‌های نسل بعدی AMD، یعنی شتاب‌دهنده‌های MI450 خواهد بود. این پردازنده رقیب مستقیم قدرتمندترین تراشه‌های انویدیا محسوب می‌شود.

• اجرا در چهار سال: این پروژه ۱۰۰ میلیارد دلاری طی چهار سال آینده اجرا خواهد شد و توان پردازشی مورد نیاز OpenAI را برای چندین نسل بعدی مدل‌هایش تضمین می‌کند.

• بند استراتژیک (اختیار خرید سهام): شاید مهم‌ترین بخش این قرارداد، اعطای اختیار خرید (Option) ۱۰ درصد از سهام AMD به OpenAI باشد. این بند، دو شرکت را به شرکای استراتژیک بلندمدت تبدیل می‌کند. OpenAI اکنون نه تنها مشتری AMD است، بلکه در موفقیت مالی آینده آن نیز مستقیماً ذی‌نفع خواهد بود.

تحلیل نهایی: معنای این تحولات برای آینده AI چیست؟

اقدامات هفته گذشته OpenAI نشان می‌دهد که این شرکت به این نتیجه رسیده است که برای رهبری در رقابت هوش مصنوعی، دیگر نمی‌تواند به یک تأمین‌کننده (انویدیا) وابسته باشد.

1. پایان سلطه بلامنازع انویدیا: اگرچه انویدیا همچنان قدرتمند باقی خواهد ماند، اما اکنون با رقبای جدی‌تری روبروست. AMD با حمایت ۱۰۰ میلیارد دلاری OpenAI جان تازه‌ای گرفته و Broadcom نیز وارد بازی ساخت تراشه‌های سفارشی AI شده است.

2. هوش مصنوعی تمام-پشته (Full-Stack AI): OpenAI در حال تبدیل شدن به یک شرکت «تمام-پشته» است؛ از طراحی نرم‌افزار و مدل‌ها گرفته تا طراحی تراشه‌های اختصاصی و ساخت زیرساخت‌های ابری عظیم.

3. جنگ بر سر انرژی و هزینه: اشاره به ظرفیت‌های «۱۰ گیگاوات» و «۶ گیگاوات» نشان می‌دهد که نبرد آینده AI، نبردی بر سر تأمین انرژی پایدار و کاهش هزینه‌های سرسام‌آور پردازش است.

4. سرعت بیشتر نوآوری: با در اختیار داشتن سخت‌افزار سفارشی، OpenAI می‌تواند مدل‌های آینده خود (مانند GPT-5 یا GPT-6) را بسیار سریع‌تر، ارزان‌تر و کارآمدتر آموزش دهد و اجرا کند.

در مجموع، OpenAI در حال ساختن موتور اختصاصی خود برای آینده هوش مصنوعی است و با این کار، نه تنها وابستگی خود را قطع می‌کند، بلکه معادلات قدرت در کل سیلیکون‌ولی را تغییر می‌دهد.