فیلم ترسناک ایرانی چی ببینیم؟ ۱۲ شاهکار با نمره ترس (۱۴۰۴)

وقتی صحبت از فیلم ترسناک ایرانی میشه، شاید خیلی‌ها پوزخند بزنن و یادِ جلوه‌های ویژه ابتدایی بیفتن. اما صبر کنین! شاید ما زامبی‌های عجیب‌وغریب هالیوودی یا ارواح خبیثه ژاپنی نداشته باشیم، اما چیزی داریم که از هر هیولایی ترسناک‌تره: ترسِ بومی. ترسی که از دلِ قصه‌های مادربزرگ‌ها، موجوداتی مثل "آل" و "جن"، مکان‌های نفرین‌شده و خرافاتی که باهاش بزرگ شدیم بیرون میاد.

ما تو این مقاله، به جای ردیف کردن یک لیست طولانی و بی‌کیفیت، ترسناک ترین فیلم های ایرانی را از آرشیو خاک‌خورده‌ی قدیمی تا آثار مدرن و جدید سال ۱۴۰۴ گلچین و بررسی کردیم.

چرا ژانر وحشت در ایران متفاوته؟

قبل از اینکه بریم سراغ لیست، باید بدونید که فیلم‌های ترسناک موفق ایرانی، اونایی نیستن که سعی کردن ادای احضار (The Conjuring) رو دربیارن؛ بلکه اونایی موفق بودن که دست گذاشتن روی ترس‌های روانشناختی، جنون و اقلیم‌های مرموز ایران (مثل کویرهای مرکزی یا جنگل‌های مه‌آلود شمال).

ما تو این لیست فیلم‌ها را به سه دسته اصلی تقسیم کردیم تا راحت‌تر انتخاب کنین:

1. وحشت مدرن و ماورایی (جن و طلسم)
2. وحشت روانشناختی و جنایی (قاتل‌ها و دیوانه‌ها)
3. وحشت کلاسیک و نوستالژیک (ریشه‌های ترس)

دسته اول: موج نو وحشت (جن، طلسم و موجودات ماورایی)

در سال‌های اخیر، کارگردان‌ها جرات بیشتری پیدا کردن و با کیفیت ساخت بالاتر نسبت به قبل، سراغ سوژه‌هایی مثل جن‌گیری و داستان‌های واقعی رفتن.

۱. زالاوا (۱۳۹۹) – وقتی شک از جن ترسناک‌تره

• کارگردان: ارسلان امیری
• بازیگران: نوید پورفرج، هدی زین‌العابدین، پوریا رحیمی‌سام
• میزان ترس: 💀💀💀 (۳ از ۵) – دلهره‌آور و مرموز

داستان چیه؟

در دهه ۵۰ شمسی، اهالی روستایی به نام "زالاوا" در کردستان معتقدن که یک جن بهشون حمله کرده. استوارِ پاسگاه که به این خرافات اعتقادی نداره، سعی می‌کنه جلوی یک جن‌گیر که ادعا می‌کنه می‌تونه جن رو توی شیشه حبس کنه، بگیره. اما قضیه پیچیده‌تر از این حرفاست...

چرا باید ببینیم؟

"زالاوا" یکی از تحسین‌شده‌ترین آثار اخیره که هم منتقدها عاشقش شدن و هم مردم. این فیلم ترسناک ایرانی جدید، ترکیبی از درام، ترس و کمدی سیاهه که تا لحظه آخر نمی‌فهمید حق با کیه! جن واقعیه یا همه چیز توهم مردمه؟
 

۲. پوست (۱۳۹۷) – افسانه‌های ترک و طلسم عشق

• کارگردان: برادران ارک
• بازیگران: جواد قامتی، فاطمه مسعودی‌فر
• میزان ترس: 💀💀💀💀 (۴ از ۵)

داستان چیه؟

یک داستان عاشقانه عجیب که با جادو و جنبل گره خورده. مردی به نام "آراز" که عاشق دختری مسیحی بوده، حالا درگیر طلسم‌هایی شده که مادرش برای محافظت (یا شاید نابودی) او گرفته.

فضاسازی "پوست" بی‌نظیره. موسیقی محلی آذری، فضای سرد و برفی و موجوداتی که نیمی انسان و نیمی حیوانن، تجربه‌ای رو براتون می‌سازه که توی هیچ فیلم دیگه‌ای ندیدین.

۳. زار (۱۳۹۵) – ویلای وحشت واقعی

• کارگردان: نیما فراهی
• بازیگران: محمدرضا غفاری، حدیث میرامینی
• میزان ترس: 💀💀💀💀 (۴ از ۵)

ماجرا از چه قراره؟

یه زوج جوان برای ماه عسل میرن شمال و تصمیم می‌گیرن توی یه ویلای عجیب اقامت کنن. اما داستان وقتی ترسناک میشه که می‌فهمیم این فیلم ادعا می‌کنه "بر اساس یک داستان واقعی" ساخته شده! صداهای عجیب، حضورهای نامرئی و اتفاقاتی که برای ساکنین قبلی ویلا افتاده، یقه این زوج رو می‌گیره.

خیلی‌ها دنبال ترسناک ترین فیلم ایرانی بر اساس واقعیت یا فیلم ترسناک ایرانی ویلای وحشت میگردن. "زار" دقیقاً جواب این جستجوهاست. این فیلم سعی کرده از کلیشه‌های معمول فاصله بگیره و ترس رو بیاره توی فضای مدرن.

۴. آل (۱۳۸۸) – سایه‌ای بر سر نوزاد

• کارگردان: بهرام بهرامیان
• بازیگران: مصطفی زمانی، آنا نعمتی، همایون ارشادی
• میزان ترس: 💀💀💀 (۳ از ۵) – بیشتر استرس و توهم

داستان چیه؟

مهندسی جوان به نام سینا از طرف شرکتش ماموریت پیدا می‌کنه به ارمنستان بره. همسر باردارش هم همراهش میره. اما این سفر کاری کم‌کم تبدیل به کابوس میشه. سینا که سابقه مشکلات روحی داره، در فضای غریب ارمنستان دچار توهماتی درباره موجود "آل" میشه؛ موجودی که طبق باورهای قدیمی، دشمن زن‌های باردار و نوزادانه.

چرا ببینیم؟

"آل" یکی از خوش‌ساخت‌ترین فیلم‌های اواخر دهه ۸۰ بود. اگر طرفدار فیلم‌های تریلر روانشناختی هستید که مرز بین واقعیت و خیال توش گم شده، این فیلم رو از دست ندید.

دسته دوم: وحشت در مکان‌های مرموز و جنایی

گاهی وقتا ترسناک‌ترین موجودات، نه جن‌ها هستن و نه ارواح؛ بلکه مکان‌های متروکه و آدم‌های دیوانه‌ان.

۵. آن شب (The Night - ۱۳۹۹) – هتلِ بی‌پایان

• کارگردان: کوروش آهاری
• بازیگران: شهاب حسینی، نیوشا جعفریان
• میزان ترس: 💀💀💀💀 (۴ از ۵)

داستان چیه؟

یک زوج ایرانی ساکن آمریکا، یک شب در هتلی مرموز گیر میفتن. هتلی که راه خروجی نداره و اون‌ها رو مجبور می‌کنه با گناه‌ها و رازهای پنهان گذشته‌شون روبرو بشن.

چرا ترسناکه؟

این فیلم کاملاً استانداردهای جهانی رو داره و یادآور شاهکار "درخشش" (The Shining) است. بازی شهاب حسینی و صداگذاری‌های دقیق، حس ناامنی رو به شدت منتقل می‌کنه. اگر دنبال یک فیلم ترسناک ایرانی ساخت خارج با کیفیت بالا هستید، "آن شب" بهترین گزینست.

۶. حریم (۱۳۸۸) – نفرین جنگل‌های مه آلود

• کارگردان: رضا خطیبی
• بازیگران: حمید فرخ‌نژاد، شیرین بینا
• میزان ترس: 💀💀💀💀 (۴ از ۵) – اتمسفر سنگین

داستان چیه؟

در جنگل‌های تو در تو و مه‌آلود شمال، چند توریست انگلیسی به طرز مرموزی کشته می‌شن. سرگرد محبی (حمید فرخ‌نژاد) که خودش داغ‌دیده است، مسئول پرونده میشه. اما هر چی جلوتر میره، می‌فهمه که قاتل این توریست‌ها یه آدم معمولی نیست و پای نیروهای باستانی و نفرین شده در میونه.

چرا باید ببینیم؟

"حریم" از نظر بصری فوق‌العاده است. اون فضای همیشه ابری، درخت‌های بلند و سکوت مرگبار جنگل، به تنهایی نصف بار ترس فیلم رو به دوش می‌کشه.

۷. خوابگاه دختران (۱۳۸۳) – جیغ در ساختمان مخروبه

• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: باران کوثری، مجید صالحی
• میزان ترس: 💀💀💀 (۳.۵ از ۵)

شاید بشه گفت "خوابگاه دختران" اولین تلاش جدی سینمای بدنه ایران برای ساخت یک فیلم اسلشر بود. داستان دو دختری که در نزدیکی یک ساختمان مخروبه ساکن میشن و صداهای عجیبی میشنون. سکانس حضور موجودی پشت پنجره و صحنه‌های پایانی فیلم، هنوز هم برای خیلی‌ها دلهره‌آوره.

۸. کلبه (۱۳۸۷) – وحشت در سردخانه

• کارگردان: جواد افشار
• بازیگران: کامبیز دیرباز، احمد مهران‌فر
• میزان ترس: 💀💀💀 (۳ از ۵)

داستان چیه؟

چهار دانشجو برای انجام تحقیقات روی جسد، راهی غسالخانه‌ای متروکه در دل جنگل میشن. اونجا با حوادثی روبرو میشن که راه فراری براشون باقی نمیذاره. کلبه‌ای که قرار بود محل تحقیق باشه، تبدیل به تله مرگ میشه.
ترکیب بازیگرهای معروف طنز در نقش‌های جدی و فضای کلاسیک "کلبه‌ای در جنگل"، این فیلم رو دیدنی کرده.

۹. ماهی و گربه (۱۳۹۲) – رستوران بین راهی

• کارگردان: شهرام مکری
• میزان ترس: 💀💀 (۲ از ۵) – ترس زیرپوستی

این فیلم داستان چند دانشجو رو روایت می‌کنه که برای مسابقه بادبادک‌بازی به شمال رفتن. نزدیک کمپ اون‌ها رستورانی هست که آشپزهاش رفتارهای عجیبی دارن... شایعه شده که اون‌ها از گوشت انسان برای غذا استفاده می‌کنن! این فیلم در یک سکانس پلان طولانی ضبط شده و بیشتر از اینکه بترسید، حس "چندش" و "اضطراب" رو تجربه می‌کنید.

۱۰. پارک وی (۱۳۸۵) – جنونِ عشق

• کارگردان: فریدون جیرانی
• بازیگران: نیما شاهرخ‌شاهی، رعنا آزادی‌ور

یه فیلم اسلشر دیگه که داستانش حول محور یک پسر پولدار اما روانی می‌چرخه که همسرش رو توی اتاق حبس می‌کنه و قصد شکنجه‌شو داره. شاید الان کمی اغراق‌آمیز به نظر بیاد، اما در زمان خودش یکی از هیجان‌انگیزترین‌ها بود.

دسته سوم: وحشتِ کلاسیک و نوستالژیک

این فیلم‌ها شاید تکنیک‌های امروزی رو نداشته باشن، اما فضاسازی‌شون جوریه که هنوزم میتونه مو به تن آدم سیخ کنه مخصوصا کلاسیک و نوستالژیک بین باشی!

۱۱. شب بیست و نهم (۱۳۶۸) – کابوسِ کودکی ما

• کارگردان: حمید رخشانی
• بازیگران: حسین گیل، مرجانه گلچین
• میزان ترس: 💀💀💀💀 (۴ از ۵)

داستان چیه؟

محترم، دختر جوانی است که طبق یک سنت قدیمی، از کودکی برای ازدواج نشانه شده. اما شایعاتی درباره حضور "آل" و نیروهای شیطانی در شب زایمان او وجود داره. سایه‌ای که روی پشت‌بام‌ها راه میره، هنوزم تصویرش از ذهن خیلی از ایرانی‌ها پاک نشده.

چرا شاهکاره؟

این فیلم ترسناک ایرانی قدیمی، مادرِ ژانر وحشت در ایرانه. اگر می‌خواید ریشه ترس بومی رو ببینید، این فیلم رو از دست ندید.

۱۲. طلسم (۱۳۶۵) – عمارتِ نفرین شده

• کارگردان: داریوش فرهنگ
• بازیگران: جمشید مشایخی، سوسن تسلیمی
• میزان ترس: 💀💀💀 (۳ از ۵)

یک عروس و داماد جوان در شبی طوفانی راه رو گم میکنن و به ناچار به قصری قدیمی پناه می‌برن. قصری که ساکنانش رازهای هولناکی در دل دارن. فضای گوتیک و وهم‌آلود "طلسم"، اون رو به یکی از خاص‌ترین آثار تاریخ سینمای ایران تبدیل کرده.

بالاخره کدوم فیلم ترسناک ایرانی رو ببینیم؟

انتخاب بهترین فیلم ترسناک ایرانی به سلیقه شما بستگی داره:

• اگر دنبال کیفیت ساخت بالا و داستان عمیق هستید: زالاوا و پوست.
• اگر می‌خواید حسابی بترسید و تکنیکال باشه: آن شب و حریم.
• اگر داستان واقعی و ویلایی دوست دارید: زار.
• اگر نوستالژی‌باز هستید: شب بیست و نهم.

سینمای وحشت ایران در سال‌های اخیر خیز بلندی برداشته. اگر تا دیروز فیلم سینمایی ایرانی فقط به درام‌های اجتماعی خلاصه می‌شد، امروز می‌تونیم با چندتا فیلم ترسناک خوب رو به دوستانمون معرفی کنیم.

حرف آخر: آینده ترسناک (و پر از چالش) سینمای ایران!

باید قبول کنیم که ژانر وحشت در ایران راه درازی در پیش داره. با اینکه موج جدید و هیجان‌انگیزی با فیلم‌هایی مثل پوست و زالاوا راه افتاده، اما این ژانر هنوز با مشکلات بزرگی مثل کمبود بودجه، محدودیت در جلوه‌های ویژه و ترس سرمایه‌گذارها دست و پنجه نرم می‌کنه. فیلم های ایرانی ترسناک برای رسیدن به سطح جهانی، به فیلم‌نامه‌های جسورانه‌تر و حمایت بیشتری نیاز دارن. با این حال، استعدادهای جوون و کاربلدی داریم که اگر این موانع از سر راهشون برداشته بشه، می‌تونن فیلم‌هایی بسازن که نه تنها ما، بلکه کل دنیا رو بترسونه!

نوبت شما!
به نظر شما ترسناک ترین فیلم ایرانی کدومه؟