فیلم سینمایی ایرانی چی ببینیم؟ (راهنمای کامل انتخاب تو هر ژانر)

دنبال فیلم سینمایی ایرانی خوب میگردی؟ بعضی وقتا واقعاً سخته از بین این همه فیلم، یکی رو پیدا کنی که به حال‌وهوات بخوره. سینمای ما از کمدی‌ گرفته تا درام‌های اجتماعی برای هر سلیقه‌ای یه چیزی تو آستینش داره.

فرقی نداره دنبال معرفی فیلم ایرانی برای آخر هفته باشی یا بخوای لیست فیلم های ایرانی برتر تاریخ رو چک کنی، جای درستی اومدی. تو این مقاله قراره سراغ بهترین فیلم های ایرانی تو ژانرهای مختلف بریم و چندتا از اون فیلم های ایرانی که باید دید رو بهت معرفی کنیم.

فیلم سینمایی ایرانی جدید پرطرفدار که نباید از دست بدین!

سال ۱۴۰۴ (و البته ۱۴۰۳) نسبتا سال خوبی برای سینمای ایران بود و چندتا فیلم سینما ایرانی جدید ترکوندن. این روزها جدید ترین فیلم های ایرانی سریع به پلتفرم‌ها میرسن و دیدن فیلم ایرانی جدید از همیشه آسون‌تر شده.

پیرپسر

• سال ساخت: محصول سال ۱۴۰۰ هستش و نخستین بار در سال ۱۴۰۲ در جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام به نمایش در اومد (اکران گسترده در ۱۴۰۴)

• کارگردان: اکتای براهنی
• بازیگران: حامد بهداد، لیلا حاتمی، حسن پورشیرازی، محمد ولی‌زادگان
• سرویس پخش: اکران سینما / فضای اینترنت

«پیرپسر» یکی از اون درام‌های اجتماعی جسورانه بود که تو سال ۱۴۰۴ سروصدای زیادی به پا کرد. داستان فیلم درباره دوتا برادر میانساله که زیر سایه پدری زورگو و سلطه‌گر زندگی میکنن. ورود یه زن به زندگی‌شون، بحرانی پیچیده و پر از خیانت و خون رو راه میندازه. این فیلم بخاطر بازی‌های قوی و داستانی تکان‌دهنده، یکی از فیلم های پرطرفدار ایرانی امسال بود.

صد دام

• سال ساخت: ۱۴۰۳
• کارگردان: پدرام پورامیری
• بازیگران: رضا عطاران، پریناز ایزدیار ، آزاده صمدی ، عباس جمشیدی فر ، ایمر احمدقزوینی و سیاوش چراغی پور
• سرویس پخش: اکران سینما / در فیلم نت هم به زودی خورده

«صد دام» نخستین‌ بار در بهمن ۱۴۰۳ در بخش سودای سیمرغ چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش در اومد و یکی از مورد انتظارترین کمدی‌های سیاسی سال ۱۴۰۴ در فضای خارج از سینما هستش. همین که اسم رضا عطاران تو لیست بازیگرا باشه، کافیه تا منتظر یه فیلم ایرانی کمدی پرفروش باشیم. داستان فیلم درباره مردیه که شباهت عجیبی به صدام حسین داره و همین شباهت، اون رو وارد ماجراهای خنده‌دار و البته خطرناکی میکنه.

فیلم های ممنوعه ایرانی؛ آثاری که جنجال به پا کردن!

بعضی از فیلم های ممنوعه ایرانی، نه بخاطر کیفیت پایین، بلکه بخاطر رد کردن خط قرمزها، سال‌ها توقیف موندن. این فیلم های توقیف شده ایرانی معمولاً بعد از دیده شدن تو جشنواره‌های خارجی، جنجال به پا کردن.

خانه پدری

• سال ساخت: ۱۳۸۹
• کارگردان: کیانوش عیاری
• بازیگران: مهدی هاشمی، شهاب حسینی، مهران رجبی، ناصر هاشمی
• سرویس پخش: فیلیمو و نسخه‌های موجود در اینترنت

«خانه پدری» یکی از جنجالی‌ترین فیلم های توقیف شده ایرانی هست. فیلم با یه سکانس شوکه‌کننده و خشن درباره قتل ناموسی تو دوران قاجار شروع میشه و تاثیر این گناه پنهان رو تو نسل‌های مختلف همون خانواده تا دوران معاصر نشون میده. این فیلم بارها توقیف و رفع توقیف شد.

نکته: نسخه ۹۶ دقیقه‌ای موجود تو فیلیمو، نسخه رسمی اکران داخلیه که با حذف حدود ۱ دقیقه از جزئیات بسیار صریح و خشن سکانس افتتاحیه (صحنه قتل)، پس از سال‌ها توقیف موفق به دریافت مجوز نمایش شد. نسخه ۹۷ دقیقه‌ای IMDb نسخه اصلی و بین‌المللی فیلم محسوب میشه.

دانه انجیر معابد

• سال ساخت: ۱۴۰۳ (۲۰۲۴)
• کارگردان: محمد رسول‌اف
• بازیگران: سهیلا گلستانی، میثاق زارع، مهسا رستمی، ستاره ملکی، نیوشا خشی، امینه آرانی
• سرویس پخش: (اکران در جشنواره‌های خارجی)

جدیدترین فیلم ممنوعه ایرانی که سروصدای جهانی به پا کرد و جایزه ویژه هیئت داوران کن رو گرفت. این فیلم که همزمان با اعتراضات ۱۴۰۱ ایران ساخته شده، داستان یه قاضی دادگاه انقلاب و شک و بدبینی اون در مورد خانواده‌اش رو روایت میکنه. فیلمی سیاسی و تند که ساختنش باعث شد کارگردانش از ایران بره.

این فیلم فقط یه فیلم توقیف‌شده معمولی نیست. «دانه انجیر معابد» تونست تو جشنواره کن ۲۰۲۴ بدرخشه و جایزه ویژه هیئت داوران (Special Award) رو برنده بشه. این موفقیت جهانی، اون هم با وجود تمام محدودیت‌ها، اهمیت این فیلم رو چند برابر کرد.

بهترین فیلم های درام ایرانی؛ آثاری عمیق و تاثیرگذار

قلب سینمای ایران، درام‌های اجتماعیشه. بهترین فیلم درام ایرانی اونه که آینه جامعه باشه و مشکلات مردم رو نشون بده. از فیلم اجتماعی ایرانی درباره فقر تا فیلم ایرانی غمگین که اشکتون رو درمیاره، این ژانر همیشه تو دنیا نماینده ما بوده.

جدایی نادر از سیمین

• سال ساخت: ۱۳۸۹
• کارگردان: اصغر فرهادی
• بازیگران: لیلا حاتمی، پیمان معادی، شهاب حسینی، ساره بیات، سارینا فرهادی
• سرویس پخش: (موجود در پلتفرم‌های مختلف)

نقطه عطف سینمای ایران تو جهان. «جدایی» که برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد، یه درام اخلاقی پیچیده‌اس. داستان زوجی از طبقه متوسط که در آستانه مهاجرت و جدایی هستن، اما استخدام یه پرستار برای پدر آلزایمری نادر (پیمان معادی)، زنجیره‌ای از دروغ‌ها، قضاوت‌ها و بحران‌ها رو راه میندازه.

برادران لیلا

• سال ساخت: ۱۴۰۱
• کارگردان: سعید روستایی
• بازیگران: ترانه علیدوستی، نوید محمدزاده، پیمان معادی، فرهاد اصلانی
• سرویس پخش: (اکران در جشنواره‌های خارجی / توقیف در ایران)

یه فیلم اجتماعی ایرانی قدرتمند و از بهترین‌های سال‌های اخیر که متاسفانه تو ایران توقیف شد. فیلم داستان لیلا (ترانه علیدوستی) رو روایت میکنه که تو خانواده‌ای پدرسالار و غرق تو بحران اقتصادی، تلاش میکنه تا برای داداش‌هاش یه کاری راه بندازه. فیلمی طولانی، پر تنش و نقدی تند به سنت و اقتصاد بیمار.

امیدی برای اکران هست؟ «برادران لیلا» با وجود اینکه نسخه غیرقانونی اون منتشر شد، هنوز امیدها برای اکران رسمیش از بین نرفته. در مرداد ماه ۱۴۰۴، سعید روستایی (کارگردان) خبر داد که تهیه‌کننده ازش خواسته نسخه کامل و سه ساعت و نیمه (ورژن کارگردان) رو آماده کنه. این یعنی شاید در آینده، شاهد اکران رسمی این نسخه طولانی‌تر در سینماها یا پلتفرم‌ها باشیم.

فیلم سینمایی ایرانی کمدی؛ قهقهه به سبک ایرانی

حرف از فیلم ایرانی طنز که میشه، همه یاد گیشه و صف سینما میوفتیم. فیلم خنده دار ایرانی همیشه جزو پربیننده ترین فیلم های ایرانی بوده. بهترین فیلم کمدی ایرانی اونه که کنار خندوندن، یه حرفی هم برای گفتن داشته باشه. 

فسیل

• سال ساخت: ۱۳۹۹ (اکران ۱۴۰۲)
• کارگردان: کریم امینی
• بازیگران: بهرام افشاری، هادی کاظمی، الناز حبیبی، ایمان صفا
• سرویس پخش: اکران سینما / فیلیمو

نمیشه از کمدی حرف زد و از «فسیل»، پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران، چیزی نگفت. این فیلم داستان سه تا خواننده رو قبل از انقلاب روایت میکنه که با انقلاب، زندگی‌شون زیر و رو میشه و یکی از اون‌ها به کما میره و تو دهه ۷۰ به هوش میاد. شوخی‌های مداوم با نوستالژی و تضادهای فرهنگی، «فسیل» رو به یکی از فیلم های کمدی ایرانی که ارزش دیدن دارن تبدیل کرد.

هزارپا

• سال ساخت: ۱۳۹۶
• کارگردان: ابوالحسن داوودی
• بازیگران: رضا عطاران، جواد عزتی، سارا بهرامی
• سرویس پخش: اکران سینما /  فیلیمو

«هزارپا» قبل از «فسیل»، رکورددار گیشه بود. زوج بی‌نظیر رضا عطاران و جواد عزتی، داستانی تو دهه ۶۰ و ۷۰ رو روایت میکنن. رضا، یه کلاهبردار خرده‌پاست که برای بدست آوردن دل دختری پولدار، خودش رو جانباز جا میزنه. این فیلم یه کمدی موقعیت کلاسیک و لحظه‌های خنده‌داره.

قصه‌های دلدادگی در فیلم سینمایی ایرانی عاشقانه

فیلم های ایرانی عاشقانه همیشه طرفدارای خاص خودش رو داره. این قصه‌ها گاهی وسط یه درام تلخ، گاهی تو یه کمدی شیرین و گاهی هم تو تاریخ روایت میشن و قصه‌های عشق و فراق رو نشون میدن.

در دنیای تو ساعت چند است؟

• سال ساخت: ۱۳۹۳
• کارگردان: صفی یزدانیان
• بازیگران: لیلا حاتمی، علی مصفا، زهرا حاتمی
• سرویس پخش: جاهایی مثل یوتیوب ، آپارات و پلتفرم‌های آرشیوی مثل فلیو ، نماشا و غیره

یه عاشقانه لطیف و شاعرانه تو شهر زیبای رشت. گلی (لیلا حاتمی) بعد از سال‌ها از فرانسه به شهرش برمیگرده و با فرهاد (علی مصفا) روبرو میشه که سال‌هاست عاشقانه و تو سکوت، تمام جزئیات زندگی گلی رو دنبال کرده. این فیلم عاشقانه ایرانی تو زمان خودش حال و هوای خیلی متفاوتی داشت.

بمب؛ یک عاشقانه

• سال ساخت: ۱۳۹۶
• کارگردان: پیمان معادی
• بازیگران: پیمان معادی، لیلا حاتمی، سیامک انصاری، حبیب رضایی
• سرویس پخش: فیلیمو

این فیلم یه فیلم سینمایی ایرانی جنگی نیست، بلکه یه عاشقانه تو دل جنگه. داستان تو دوران بمباران تهران تو دهه ۶۰ میگذره و روابط انسانی، عشق و ترس رو تو اون فضای پراضطراب به تصویر میکشه. داستان زوجی که دارن از هم جدا میشن اما اتفاقات بیرون، اون‌ها رو بهم نزدیک‌تر میکنه.

لحظات دلهره‌آور با فیلم ترسناک ایرانی

ژانر وحشت شاید تو سینمای ما به اندازه کمدی پرکار نباشه، اما چندتا تلاش تو این زمینه داشتیم. فیلم ترسناک ایرانی معمولاً ریشه تو باورهای قدیمی و جن و پری داره و همین خاصش میکنه.

پوست

• سال ساخت: ۱۳۹۷
• کارگردان: برادران ارک (بهمن و بهرام)
• بازیگران: فاطمه مسعودی‌فر، جواد قامتی، هادی افتخارزاده
• سرویس پخش: نماوا

«پوست» یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های ترسناک ایرانیه که به زبان ترکی ساخته شده. داستان فیلم بر اساس افسانه‌های محلی آذربایجان درباره جن، عشق و جادو هست. فیلمبرداری خیره‌کننده و فضای سنگین و وهم‌آلود فیلم، اون رو به تجربه‌ای متفاوت تو سینمای ایران تبدیل کرده.

خوابگاه دختران

• سال ساخت: ۱۳۸۳
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: باران کوثری، مجید صالحی، صادق صفایی
• سرویس پخش: (موجود در پلتفرم‌های مختلف)

«خوابگاه دختران» برای نسل خودش یکی از ترسناک‌ترین تجربه‌های سینمایی بود. داستان چند دانشجو که برای ترم جدید به خوابگاهی خارج از شهر میرن که میگن تسخیر شده. این فیلم خوب از المان‌های ژانر اسلشر (Slasher) استفاده میکنه و هنوزم دیدنش دلهره‌آوره.

سفر به گذشته با فیلم قدیمی ایرانی و نوستالژیک

بعضی وقتا هیچی جای یه فیلم ایرانی قدیمی رو نمیگیره. فیلم های کلاسیک ایرانی فقط سرگرمی نیستن، یه تیکه از تاریخ و فرهنگ ما هستن. مرور این لیست فیلم های قدیمی ایرانی، چه آثار قبل از انقلاب باشه چه درام‌های دهه ۶۰ و ۷۰، همیشه حال آدم رو خوب میکنه و حس نوستالژی میده.

قیصر 

• سال ساخت: ۱۳۴۸
• کارگردان: مسعود کیمیایی
• بازیگران: بهروز وثوقی، ناصر ملک‌مطیعی، پوری بنایی، جمشید مشایخی
• سرویس پخش: جاهایی مثل یوتیوب ، آپارات و پلتفرم‌های آرشیوی مثل فلیو و نماشا و غیره

«قیصر» یه زلزله تو سینمای ایران بود. فیلمی که موج نو رو تو سینما شروع کرد و تصویر «قهرمان» رو تغییر داد. داستان انتقام‌گیری قیصر بعد از فاجعه‌ای که برای خانواده‌اش رخ میده، با بازی درخشان بهروز وثوقی، هنوزم یکی از مهم‌ترین آثار سینمای ایران و پرفروش ترین فیلم ایرانی قدیمی تو زمان خودش حساب میشه.

گاو

• سال ساخت: ۱۳۴۸
• کارگردان: داریوش مهرجویی
• بازیگران: عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی
• سرویس پخش: جاهایی مثل یوتیوب ، آپارات و پلتفرم‌های آرشیوی مثل فلیو و نماشا و غیره

«گاو» که بر اساس داستانی از غلامحسین ساعدی ساخته شد، از پیشگام‌های موج نوی سینمای ایران تو سطح جهانیه. داستان مرد روستایی به نام «مَشت حسن» که وابستگی عجیبی به گاوش داره و بعد از مرگ گاو، دیوونه میشه و فکر میکنه که گاوه. این فیلم یه شاهکار روان‌شناختی و نمادینه.

حماسه و دلاوری در فیلم جنگی ایرانی

سینمای جنگ که بیشتر به اسم فیلم های دفاع مقدس می‌شناسیمش، یکی از قدیمی‌ترین ژانرهای سینمای ماست. این فیلم‌ها از زاویه‌های مختلف به جنگ نگاه کردن. اگه دنبال فیلم سینمایی ایرانی جنگی هستین، گزینه‌های خوبی وجود داره. 

آژانس شیشه‌ای

• سال ساخت: ۱۳۷۶
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: پرویز پرستویی، رضا کیانیان، حبیب رضایی
• سرویس پخش: (موجود در پلتفرم‌های مختلف)

«آژانس شیشه‌ای» یه شاهکار مطلق تو ژانر خودشه. داستان عباس، رزمنده‌ای که برای درمان هم‌رزمش (سلمان) به تهران میاد، اما با بی‌مهری و کاغذبازی روبرو میشه و تو یه آژانس مسافرتی دست به گروگان‌گیری میزنه. فیلمی پر از دیالوگ‌های موندگار و نقدی اجتماعی به شرایط بعد از جنگ.

تنگه ابوقریب

• سال ساخت: ۱۳۹۶
• کارگردان: بهرام توکلی
• بازیگران: جواد عزتی، امیر جدیدی، حمیدرضا آذرنگ، مهدی پاکدل
• سرویس پخش: فیلیمو

اگه دنبال یه فیلم جنگی ایرانی جدید با صحنه‌های نبرد خیلی واقعی و نفس‌گیر هستین، «تنگه ابوقریب» بهترین گزینه‌اس. این فیلم روایتی از دفاع گردان عمار تو روزهای پایانی جنگ تو تنگه ابوقریبه. فیلم خیلی واقعی ساخته شده و حس حضور تو میدون نبرد رو خوب منتقل میکنه.

حرف آخر: سینمای ایران، دنیایی بزرگتر از یک لیست!

دنیای فیلم سینمایی ایرانی خیلی بزرگتر از این لیست کوتاهه. از فیلم پلیسی ایرانی و فیلم ایرانی جنایی (مثل «متری شیش و نیم») گرفته تا آثاری که شاید هیچوقت اکران نشدن. این مقاله یه تلاش کوچیک بود تا با معرفی فیلم ایرانی تو ژانرهای مختلف، کمکت کنیم فیلم بعدیت رو راحت‌تر انتخاب کنی. ما سعی کردیم یه راهنمای کامل از بهترین فیلم های ایرانی تو ژانرهای مختلف، از کمدی‌های پربیننده گیشه گرفته تا درام‌های تحسین‌شده جهانی، براتون آماده کنیم.

نظر شما چیه؟